Edward Skidelsky

Is de recessie het bewijs  van het failliet van ons systeem? Het is tijd voor een fundamentele aanpassing, vindt economisch filosoof Edward Skidelsy (economisch filosoof).

Het boek wat hij met zijn vader schreef is geïnspireerd op een essay van Keynes.
Economie zou ethische doelen moeten nastreven.
Keynes voorspelde dat in 2030 niemand meer dan 3 uur zou moeten werken om te voorzien in zijn levensbehoeften. Keynes onderschatte de rat race. Behoeften zijn relatief.
En door reclame is het goede leven gelijk aan consumeren.

Winst moet weer een middel worden, niet een doel.
Pleidooi voor progressieve belasting op consumptie.

Marktwerking

Nexus

Revolutie is van alle tijden. De mens in opstand, die strijdt tegen onrechtvaardige machthebbers en voor een betere wereld, is er altijd geweest. In onze wereld zien we het revolutionair elan weer oplaaien: bewegingen als Occupy, de Arabische Lente en de Zuid-Europese indignados keren zich tegen de gevestigde orde. Datzelfde geldt voor populistische politieke partijen en groeperingen als de Tea Party. Welk ideaal is het waard om voor te strijden? En waarom zou de wereld eigenlijk veranderd moeten worden?

Tijdens de Nexus-conferentie 2012 gaan vooraanstaande internationale sprekers met elkaar in debat over de vraag hoe wij de wereld kunnen veranderen. Is het eigenlijk wel mogelijk, een betere wereld? Is de mens echt vrij, of laat hij zich maar al te graag door machthebbers manipuleren en door commercie corrumperen? Hoe kan verandering worden bewerkstelligd? En hoe zou onze wereld eruit moeten gaan zien?

Senett

Richard Sennett (Chicago (Illinois), 1 januari 1943) is een Amerikaans arbeidssocioloog.

Sennett is de zoon van een Russische immigrant en studeerde sociologie en geschiedenis in New York en Londen. Bekend is Sennett vanwege zijn onderzoek naar en publicaties over met name steden, werk en cultuursociologie. Sennett werd beroemd met zijn boek The Corrosion of Character (Ned. vert. De flexibele mens). Hij is getrouwd met de sociologe Saskia Sassen.

In zijn boek De flexibele mens (The Corrosion of Character), 1998, beschrijft Sennett de gevolgen van het nieuwe flexibele kapitalisme op het karakter van de mensen. Door de flexibilisering van het werkveld verliezen waarden en normen hun betekenis. Zo zijn betrouwbaarheid, verantwoordelijkheid en werkethos, evenals het vermogen om, ten behoeve van het nastreven van langetermijndoelen, af te zien van directe bevrediging van verlangens, in waarde gedaald.

Human

Durf te denken

1 - Henk Oosterling: Michel Foucault  (vrijdag 16 november 2012)   
2 - Joep Dohmen: Friedrich Nietzsche (vrijdag 23 november 2012)     
3 - Liesbeth Noordegraaf: John Stuart Mill  (vrijdag 30 november 2012)    
4 - Ad Verbrugge: Aristoteles  (vrijdag 7 december 2012)  
5 - Ton Vink: David Hume (vrijdag 14 december 2012)            
6 - Arjen van Veelen: Seneca  (vrijdag 21 december 2012)  

Fernando Savater

Twintig jaar geleden publiceerde Savater Ética para Amador, in Nederland vertaald als ‘Het goede leven’. Daarin legde hij aan zijn toen 15-jarige zoon allerlei ethische kwesties uit. Zijn Ética was bedoeld om te gebruiken in het schoolvak Ethiek, maar groeide uit tot een internationale bestseller. Om de twintigste verjaardag te vieren, gaf Savater ethiekles op de scholen. Het verslag hiervan legde hij vast in het boekje ‘Ética de urgencia’, dat deze maand uitkwam.

 Een van de redenen waarom we hier nog geen volksopstand zien, ondanks alle sociale problemen, is de familie, waarop men terug kan vallen. Maar dit houdt langzaamaan op. Die jongeren zien dit allemaal. In families, huizen naast hen, of bij vrienden.”

Als we nu doen alsof de helft, driekwart van de samenleving ontoerekeningsvatbaar is, dan moeten we de democratie heroverwegen

„Verontwaardiging moet geen doel zijn, het is een vertrekpunt. Het volstaat niet langer om boos te zijn. Een probleem is dat de media amper aandacht geven aan kleinere en nieuwe partijen, omdat ze loyaal zijn aan een van de twee grote oude partijen. De protesten hebben hierdoor alleen nut voor de media. Die geven er veel of weinig aandacht aan, al naar gelang van wie er regeert en hun eigen ideologische lijn.

Boek Het menselijk teveel

Kees Vuyk. Oscar Wilde wist het al: tegenwoordig kennen we van alles de prijs, maar van niets nog de waarde. "Mensen willen niet langer kiezen, want iedere keuze houdt een onverbiddelijk verlies in". Vuyck:"Waarden zijn geen goddelijke wetten, maar wel premissen voor een leven dat we zelf vormgeven". "We moeten niet bang zijn voor ons menselijk teveel, maar het integendeel zien als een uitdaging".

Een voortreffelijk karakter kies altijd de middenweg, aldus Aristoteles.

Sartre

Een stuk uit de Filosofiemagazine van april 2003. Maar het bewustzijn is iets eigenaardigs. Het introduceert afstand in de werkelijkheid. Aan de vrijheid mag niemand ooit verzaken. Ze is gegeven, maar ze is voor de mens tegelijk een opdracht. We zijn tot de vrijheid gedoemd. Het is een vergiftigd geschenk, dat ons oplaadt met een bijna ondraaglijke verantwoordelijkheid voor de wereld. Sartre schreef in 1943 L'être et le néant: Het Zijn en het Niet: een proeve van een fenomenologische ontologie, in het Frans: L'être et le néant: Essai d'ontologie phénoménologique, is de eerste poging van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre om de grondbeginselen van de existentialistische metafysica uiteen te zetten. Het boek uit 1943 is daarmee een poging een beschrijving te geven van het menselijke bestaan.

Filosofie met jonge vluchtelingen

Bij de normale ontwikkeling van identiteit hoort een gevoel van continuïteit. Alles is verdwenen, niet alleen je vrienden, je taal, ook alle vertrouwde kleuren verdwijnen, de geuren van de straat, van voedsel dat wordt voorbereid volgens de keuken van het land, de mimiek en de gebaren van de mensen.

Gabriël van den Brink

 Gabriël van den Brink merkte dat Nederlanders eigenlijk heel idealistisch zijn. "Veel boosheid komt doordat ze die idealen niet kunnen waarmaken. Als mensen een probleem hebben, roepen ze vaak dat er iets mis is met de maatschappij, terwijl ze in werkelijkheid worden tegengewerkt door specifieke personen of instanties. Ze raken teleurgesteld omdat ze hoge verwachtingen hebben.

Nattevingerwerk

Een studie van de Amerikaanse psycholoog Philip Tetlock wijst uit dat experts in een bepaald domein niet noodzakelijk betere voorspellingen doen dan niet-experts. Politieke experts zijn volgens zijn studie zelfs beter in voorspellingen van zaken die buiten hun domein liggen …

Halverwege de jaren tachtig ontwierp psycholoog Philip Tetlock een specifieke test waarmee hij de bekwaamheid van experts probeerde na te gaan. Hij liet maar liefst 284 experts uit verschillende domeinen voorspellingen doen over toekomstige gebeurtenissen, zoals de uitslag van verkiezingen of de mogelijkheid dat twee landen oorlog zouden voeren.

“Expert”?

In 2005, zo’n twintig jaar later, onthulde Tetlock eindelijk de resultaten, waaruit blijkt dat experts wél beter presteerden dan mensen die simpelweg hadden gegokt, maar het écht niet beter deden dan een louter eenvoudig statistisch model.

Ook opvallend is dat de voorspellingen van de politieke experts accurater waren op andere gebieden dan de politiek. Een expert die een bepaalde onheilspellende voorspelling doet, moet je dus niet altijd blindelings geloven …

Ritme

BioritmeIn haar boek onderzoekt ze die bevrijdende werking van de ritmiek vanuit verschillende invalshoeken; in mooie essayistische hoofdstukken schrijft ze over onder meer tijdservaring, religie, seks, muziek, smartphones en bioritme. Huijer: ‘Wat mij zo fascineert aan dit onderwerp, is dat ieder mens weet wat ritme is, maar dat niemand goed kan uitleggen wat het precies is. Ik heb me suf gezocht naar een bevredigende definitie. Geen van de standaarddefinities volstaat. Ritme is een afwisseling van korte en lange noten binnen de maat, zegt het woordenboek. Maar ritme is veel meer dan dat. Je lichaam kent een ritme, een organisatie kent een ritme, er is zoiets als het ritme dat je met je liefdespartner hebt. Als je samen gaat winkelen is het heel vervelend als de een te lang bij een etalage blijft staan en de ander al is doorgelopen. Je merkt het meteen wanneer iemand een ander ritme heeft dan jij. Maar waar zit dat nou precies in? Het lijkt zo eenvoudig, het ís ook heel eenvoudig, maar als je het filosofisch gaat onderzoeken blijkt het waanzinnig complex.’
Het achterliggende filosofische probleem is terug te voeren op de vraag of tijd continu of discontinu is, legt Huijer uit. ‘Veel filosofen stellen de tijd voor als een continu iets, als een soort stroom. Ook ons eigen leven, ons ik, zijn wij geneigd zo op te vatten: als een doorlopend geheel, autonoom en min of meer afgerond. Ik heb daar echter mijn bedenkingen bij. Is die continuïteit geen illusie? Ik zie het leven eerder als een opeenstapeling van momenten. Zowel lichamelijk als geestelijk verander je voortdurend, geliefden ontvallen je en komen nooit meer terug, je wisselt van baan of van partner. En in al die discontinuïteit proberen wij zelf een rode lijn aan te brengen. Hoe? Door ritmische herhalingen. Een simpel voorbeeld: je viert je verjaardag ieder jaar. Daardoor lijkt het alsof je hele leven van nul tot – in mijn geval – 56 jaar, één continu gebeuren is. Terwijl ook die verjaardag natuurlijk een discontinue activiteit is: je wordt wakker, je krijgt een cadeautje, je houdt een feestje, gaat slapen, en de volgende dag ben je niet meer jarig. Maar door dat ritueel jaarlijks te herhalen creëer je continuïteit, of in ieder geval een ervaring daarvan.’

Lees verder......

Grahame Lock

"De wereld van de volwassenen wordt kinderlijker".

Trouw

Denkers die ertoe doen

Denkers die ertoe doen (Elsevier): Martin van Hees

Datum:

16 januari 2012

Martin van Hees

In een artikel over "levende politieke denkers die ertoe doen" in Elsevier Weekblad van deze week (nr. 2, januari 2012) wordt prof.dr. Martin van Hees, decaan van onze faculteit en hoogleraar ethiek en politieke theorie, genoemd in hetzelfde rijtje als bijvoorbeeld Theodore Dalrymple, Charles Taylor, Michael Sandel, Peter Singer en Amartya Sen. 

Inleiding Elsevier:

Ideeën doen ertoe. Elke dag nemen politici en bestuurders beslissingen op basis van de theorieën van een hele schare filosofen, economen en schrijvers. Is het rechtvaardig dat rijke mensen meer belasting betalen? Wat is goed onderwijs? Is abortus ethisch te verantwoorden? Lastige vragen, waarbij het handig is om een slimme filosoof of uitdagende intellectueel in je binnenzak te hebben.

Elsevier informeerde in politiek Den Haag, onder meer bij de wetenschappelijke bureaus van politieke partijen, welke "levende denkers" daar daadwerkelijk worden gelezen en als inspirerend worden beschouwd.

Thomas Kuhn

Thomas Kuhn (1922-1995) had een Saulus-Paulus-ervaring, in 1947. Hij, als jonge onderzoeker, geschoold in de moderne fysica, begreep opeens de natuurkunde van Aristoteles.

"Het plotseling doorbrekende inzicht, waarna men nooit meer op dezelfde manier naar de wereld kan kijken als daarvoor". Discontinuïteit in kennis en onvergelijkbaarheid van inzichten staan in die ideeën centraal.

Kuhn is vooral bekend door zijn boek The Structure of Scientific Revolutions (1962) waarin hij het idee naar voren brengt dat wetenschap niet geleidelijk evolueert maar door paradigmawisselingen sprongsgewijs verandert.

Kuhns bijdrage aan de wetenschapstheorie wordt vaak afgezet tegen die van Popper en is op zijn beurt bekritiseerd door Imre Lakatos. Deze episode in de filosofische discussie wordt ook wel aangeduid als de Popper-Kuhn-Lakatosdiscussie.

[bewerken]

[bewerken]